28 października. Zwykle pod koniec roku rozpisuje się konkursy na „coś tam roku”. W rosyjskim konkursie na słowo roku powinno wygrać słowo „sankcje”, a jeszcze lepiej całe wyrażenie „sankcje nam nie szkodzą”.  Nie ma dnia, aby słowo „sankcje” nie pojawiło się w licznych formach w doniesieniach rosyjskich agencji, wypowiedziach polityków, artykułach prasowych, serwisach radiowych, wiadomościach telewizyjnych, programach publicystycznych i tak dalej. Akcent propagandowy położony jest na wykazanie, że te sankcje to Zachód może sobie włożyć między bajki, bo one Rosji szkody nie wyrządziły, za to dla Zachodu stanowią bez mała śmiertelne zagrożenie. Zaraz w drugim zdaniu pojawia się przeczące powyższemu wywodowi wezwanie, aby sankcje znieść co prędzej, bo one nie są fajne i trudno z nimi żyć. Tymczasem w procesie wprowadzania sankcji wobec Rosji na razie końca nie widać.

Departament Stanu USA właśnie opublikował listę rosyjskich firm, z którymi nie należy współpracować. Wśród trzydziestu kilku podmiotów znalazły się głównie koncerny produkujące broń i sprzęt wojskowy, a ponadto Federalna Służba Bezpieczeństwa, wywiad cywilny i wojskowy. Sankcje to rezultat podpisanej przez prezydenta Trumpa w sierpniu ustawy o wprowadzeniu dodatkowych sankcji wobec Rosji (a także Iranu i Korei Północnej). Listę ma zatwierdzić Kongres, dopiero wtedy nabierze ona mocy urzędowej. Większość firm wymienionych w spisie już jest objęta sankcjami USA i UE, ale część znalazła się w tym miłym towarzystwie po raz pierwszy.

BBC w obszernym materiale, poświęconym sankcjom, na pytanie: Czy sankcje można obejść?, odpowiada twierdząco. Zdaniem cytowanych przez to źródło ekonomistów, sankcje nie będą miały natychmiastowego, gwałtownego i decydującego wpływu na rosyjską gospodarkę, niemniej przyczynią się do dalszego pogłębiania niekorzystnych zjawisk, takich jak spowolnienie. „Inwestorzy będą ostrożniejsi, co na pewno doprowadzi do zmniejszenia poziomu inwestycji w Rosji. Analitycy S&P policzyli, że sankcje nie spowodują pogorszenia perspektyw rosyjskiej gospodarki, bo są one i tak ogólnie słabe”.

Kreml ustami sekretarza prasowego prezydenta wyraził dyżurne zaniepokojenie, a przebywający właśnie w Ameryce minister przemysłu i handlu zapewnił, że rosyjska gospodarka już dawno adoptowała się do warunków sankcyjnych. Jednym słowem – władze Rosji płyty nie zmieniają i w jednej zwrotce zarówno śpiewają o pożytkach z sankcji dla rosyjskiej gospodarki, jak i dołączają prośbę o ich zniesienie, bo one szkodzą, że strach. Ale jednocześnie natychmiast podpisują też prolongację zakazu wwozu do Rosji szeregu produktów żywnościowych z UE. I też rozszerzają listę sankcyjną. Teraz już na terytorium Federacji Rosyjskiej nie wjadą europejskie i amerykańskie żywe świnie, konie, muły, osły, owce i kozy. Zakazano także przywozu tłuszczu z tych zwierząt. Taka to symetria. Drżyjcie osły i kozy.

Abstrahując od losów zwierzęcych tłuszczów, na linii Moskwa-Waszyngton i bez tej niezdrowej produkcji jest dość powodów do kwasu. W USA nadal toczy się Russiagate – prokurator Robert Mueller przedstawił dowody obciążające kilka osób z otoczenia Trumpa o sprzyjanie wpływom Rosji, a specjalnie utworzona ława przysięgłych właśnie je przyjęła. Szczegółów jeszcze nie znamy, są utajnione.

22 października. Minister obrony Siergiej Szojgu podczas niedawnej wizyty w Izraelu wspomniał, że „operacja wojsk rosyjskich w Syrii dobiega końca”. Pod koniec września po rozmowach w Ankarze z prezydentem Turcji Erdoganem Putin mówił, że „powstały warunki do zakończenia wojny w Syrii”. Potem w jednym z wystąpień zachęcał społeczność międzynarodową, by „zastanowiła się nad tym, jak pomóc Syrii po wojnie”. Podstawą tego zastanawiania się miałyby być rozwiązania wypracowywane pod egidą Rosji w Astanie (ugrupowania popierające Asada, część syryjskiej opozycji i gwaranci porozumień o strefach deeskalacji: Iran, Turcja, Rosja).

W ramach przygotowań do nowego etapu niedawno w Soczi odbyło się spotkanie syryjskich (asadowskich) i rosyjskich dyplomatów i urzędników. Rosyjscy specjaliści od kolejnictwa już zaczęli zaklepywać sobie kontrakty. Planowane jest m.in. odbudowanie połączenia kolejowego między złożami fosfatów we wschodniej części Syrii a wybrzeżem. Syryjczycy zaproponowali, by połączyć Tartus (port, w którym znajduje się rosyjska baza) przez Homs z kopalniami fosfatów. Dlaczego akurat fosfaty? Może dlatego, że kilka miesięcy temu rosyjska firma Strojtransgaz Logistica zawarła kontrakt na przygotowanie do eksploatacji złóż fosfatów położonych niedaleko Palmyry. To spółka córka Strojtransgazu, którego udziałowcem jest bliski przyjaciel Putina, Giennadij Timczenko. Zdaniem ekspertów 290-kilometrowa trasa kolejowa może kosztować do 2,3 mld dolarów. Na razie to wstępne porozumienia, bez konkretów. Niemniej rozmowy o obecności wojskowej i biznesowej Rosji w Syrii toczą się.

A obecności militarnej – mimo zapowiedzi ministra o zakończeniu niebawem operacji wojskowej w Syrii – Rosja nie zamierza zwijać. Zresztą, nie określono, jak daleko jeszcze do tego „niebawem”. Szef komisji ds. obrony Dumy Państwowej, niegdyś ważny generał Władimir Szamonow wyraził przekonanie, że do końca roku rosyjskie siły na pewno pozostaną w Syrii. Poza tym nawet po zakończeniu działań zbrojnych w Syrii pozostanie rosyjska baza wojskowa (Chmejmim) wraz z samolotami. Rosja planuje też pozostanie w porcie Tartus i modernizację tego obiektu.

Rosyjska machina propagandowa jednoznacznie pokazuje Syrię jako zwycięski pochód Rosji – pogromcy światowego terroryzmu. Rosyjscy politycy z wyższością mówią: „nasi partnerzy” współodpowiedzialni za sytuację w Syrii są nieodpowiedzialni. No, może da się rozmawiać jedynie z Iranem i Turcją, a i to nie zawsze i nie o wszystkim. USA są wskazywane jako źródło zagrożenia dla pokoju i bezpieczeństwa. Gdy niedawno zginął w Syrii rosyjski generał, Rosja sugerowała, że winę za to ponoszą Stany Zjednoczone. Rosyjski MSZ oskarża też stronę amerykańską o „czynienie przeszkód w dostarczaniu do Syrii pomocy humanitarnej”.

Teraz przez rosyjską propagandę mocno lansowana jest teza o bliskiej godzinie zwycięstwa i nastania pokoju pod wspaniałymi i w pełni legalnymi rządami Baszara Asada. Choć sytuacja jest od uregulowania daleka – eksperci mówią np. o możliwości rozpalenia się nowego konfliktu w związku z nierozwiązaną kwestią kurdyjską. Rosyjscy telewidzowie niemal codziennie mają okazję obejrzeć migawki z ataków powietrznych na cele w Syrii, opatrywane emfatycznymi komentarzami o sukcesach w likwidacji terrorystów z Państwa Islamskiego. Jak pokazuje ostatnie badanie opinii z września br., połowa Rosjan chciałaby jednak zakończenia operacji, za kontynuacją jest 30%. Ciekawe jest to, że aż 56% badanych powiedziało, że nie śledzi, co się dzieje w Syrii, 26% w ogóle nie ma o tym pojęcia (Centrum Lewady https://www.levada.ru/2017/09/05/srednij-telezritel-protiv-uchastiya-rf-v-vojne/).