26 lutego 2024. Mija dziesięć dni od śmierci Aleksieja Nawalnego w łagrze Wilk Polarny. Nadal nie wiadomo, w jakich okolicznościach umarł najważniejszy rosyjski opozycjonista. I nadal nie wiadomo, kiedy i gdzie odbędzie się jego pogrzeb. Nad śmiercią Nawalnego podnosi się wielka mgławica pytań i wątpliwości.
Przez wiele dni rosyjska machina władzy próbowała skruszyć matkę Nawalnego, Ludmiłę, która przyjechała do Salechardu po ciało syna (opisałam tę niebywałą epopeję w Rosyjskiej ruletce: https://www.tygodnikpowszechny.pl/rosja-po-smierci-nawalnego-kto-teraz-przeciwstawi-sie-putinowi-186328). Do sumienia Putina apelowało wiele znanych osób, m.in. laureaci Nagrody Nobla, Switłana Aleksijewicz i Dmitrij Muratow. Wreszcie władze po długim namyśle pozwoliły na przekazanie ciała syna Ludmile Nawalnej (сhoć przecież zgodnie z prawem nie mogły odmówić matce wydania ciała syna!). Nawet po śmierci Aleksiej Nawalny postrzegany jest przez Putina i jego dwór satanistów jako zagrożenie, które trzeba zwalczać. Wizerunkowo to była kolejna wielka porażka Kremla. „Oni najwidoczniej zrobili po cichu sondaż, z którego wyszło, że lepiej będzie oddać ciało Aleksieja matce, przeciąganie tej sprawy negatywnie odbije się na prestiżu władzy” – wyraził przypuszczenie jeden z dobrze zorientowanych w kremlowskich realiach komentatorów.
Teraz dla putinowskiej machiny problemem nie do przezwyciężenia okazuje się pogrzeb. Trwają intensywne rozmowy o miejscu i czasie uroczystości. Oraz jej charakterze: czy ma to być ceremonia prywatna, zamknięta (formuła podobna do formuły pogrzebu Jewgienija Prigożyna – https://labuszewska.blog.tygodnikpowszechny.pl/2023/08/30/na-sam-pogrzeb/), czy jednak każdy będzie mógł przyjść, aby pożegnać polityka zabitego przez reżim. Kreml ma wielki ból głowy. Bo jeżeli zezwolić na otwartą uroczystość, może z tego wyniknąć jakaś demonstracja nastrojów antywojennych i antyputinowskich na dużą skalę. I to przed pseudowyborami. Rozpędzić rozpędzą bez problemu, ale jednak ludzie (w kraju i za granicą) zobaczą, że nie całe społeczeństwo – jak głosi oficjalna propaganda – bezwarunkowo popiera Putina i jego politykę.
Dziś szefowa Międzynarodowej Fundacji Walki z Korupcją Maria Piewczich ogłosiła, że Aleksiej Nawalny został zabity w łagrze, aby nie mogło dojść do jego wymiany na odsiadującego dożywocie w niemieckim więzieniu Wadima Krasikowa (https://www.tygodnikpowszechny.pl/zabojstwo-na-zamowienie-i-zemsta-putina-170125). Krasikow to killer, który ma na swoim koncie zabójstwa (w tym polityczne) na zlecenie. Putin wspominał o nim w niedawnym wywiadzie dla amerykańskiego dziennikarza Tuckera Carlsona (bez podania nazwiska killera); sugerował, że Kreml jest zainteresowany wyciągnięciem „oddanego patrioty” z niemieckiego mamra – w zamian rosyjskie więzienie miałby opuścić któryś z przetrzymywanych obywateli USA. Pogłoski o możliwej wymianie Krasikowa na Nawalnego odnotowałam w blogu 15 grudnia: https://labuszewska.blog.tygodnikpowszechny.pl/2023/12/15/gdzie-jest-nawalny/). Teraz temat powrócił w bardziej rozwiniętej formie. I w innym już (niestety) kontekście.
Maria Piewczich powiedziała (https://echofm.online/video-dnya/komanda-navalnogo-pochemu-putin-ubil-navalnogo-sejchas), że 15 lutego otrzymała potwierdzenie, iż negocjacje w sprawie wymiany Nawalnego znajdują się na finiszu. Współpracownicy Nawalnego zaraz po tym, jak zaczęła się wojna w Ukrainie, zaczęli prowadzić rozmowy o możliwości wymiany Aleksieja i innych więźniów politycznych na złapanych na Zachodzie rosyjskich agentów. Wielu polityków odmówiło udziału w negocjacjach, opowiada Piewczich, dlatego ciągnęły się one tak długo – mnóstwo czasu pochłaniało nawiązywanie kontaktów. Jednym z pośredników miał być miliarder Roman Abramowicz (którego nazwisko notabene od czasu do czasu wypływa przy okazji różnych zakulisowych działań). Według słów Marii Piewczich, Putinowi dano do zrozumienia, że jedyny sposób, aby Krasikow mógł wrócić do Rosji, to wymiana na Nawalnego. „Ale Putin zinterpretował sprawę inaczej – mówi współpracowniczka Nawalnego – skoro Zachód zasadniczo jest gotowy na wydanie Krasikowa Rosji, to może on być wymieniony na kogoś innego, a Nawalnego trzeba sprzątnąć. To nielogiczne, ale Putin nie myśli racjonalnie i podjął nieracjonalną decyzję”.
Kreml nie zareagował na oświadczenie Marii Piewczich. Natomiast stało się ono przedmiotem komentarzy i sporów w mediach społecznościowych. Dziennikarz Siergiej Parchomienko tak pisze o ujawnionych przez Piewczich zabiegach o uwolnienie Nawalnego: „Nadal nie wiemy, jakie było stanowisko Putina i jego otoczenia w sprawie wymiany Nawalnego na najemnego zabójcę Krasikowa. Wcześniej czy później dowiemy się szczegółów rozmów na ten temat ze strony zachodniej (w tym przede wszystkim z Niemiec, które są w posiadaniu „kapitału wymiennego”). Ale o tym, jak zachowywał się reżim putinowski w tej sprawie, nie wiemy. Putin jest opętanym maniakiem zabójcą i nie ma żadnych podstaw, by uznać, że w danym wypadku porzucił swoją zwykłą manierę męczenia i zabijania ludzi, których uważa za swoich wrogów lub którzy – jak sądzi – zagrażają mu. […] Jasne jest, że Putin mógł wydać polecenie zabicia Aleksieja Nawalnego, aby raz na zawsze pozbyć się nawet iluzorycznej idei jego uwolnienia, aby nawet teoretycznie nie można było myśleć o jego wymianie. To zwierzęcy instynkt zabójcy”.
