3 grudnia 2025. Trzy godziny opóźnienia, bo Putin przemawiał na forum „Rosja przyzywa”. A potem pięć godzin rozmów na Kremlu w reprezentacyjnej sali, w której stoją cztery rzeźby carów. Potem do dziennikarzy wychodzi doradca Putina ds. międzynarodowych Jurij Uszakow, luźno, z ręką w kieszeni i mówi: nie jesteśmy ani bliżej, ani dalej. Ci dwaj ludzie nadal będą z nami rozmawiać.
Tak w skrócie wyglądał dzień pobytu amerykańskiej delegacji w Moskwie, który miał przynieść wielki przełom, ale nie przyniósł. „Ci dwaj ludzie” to specjalny wysłannik Trumpa Steven Witkoff i niespecjalny zięć Trumpa Jared Kushner, którzy przyjechali wczoraj do rosyjskiej stolicy, aby porozmawiać z Putinem o perspektywach zakończenia wojny na Ukrainie. Znane z medialnych przecieków niby-plany niby-pokojowe (http://labuszewska.blog.tygodnikpowszechny.pl/2025/11/21/kreml-chce-dopracowac-plan-trumpa/; http://labuszewska.blog.tygodnikpowszechny.pl/2025/11/24/wojna-i-niepokoj-albo-nowy-duch-genewy/) już się bezowocnie zmieliły w szybkoobrotowych młynach polityki. Na dobrą sprawę nie wiadomo, o czym rozmawiali Witkoff i Kushner z gospodarzem Kremla.
Ważniejsze od samych rozmów za zamkniętymi drzwiami okazało się tło. A tło przed kolejną rundą stworzył osobiście Putin. Najpierw telewizja odpaliła reportaż z pobytu głównodowodzącego w jakimś tajemniczym punkcie dowodzenia. Tam Putin przyodziany w dopasowany do sylwetki mundur polowy (przypominający odzież przeciętnego ochroniarza w sklepie wielkopowierzchniowym) odebrał meldunki dowódców o wielkich postępach w podbijaniu ukraińskich ziem przez „drugą armię świata”, jak mówi o rosyjskiej armii kremlowska propaganda. Obrazek „Putin w mundurze” to wypracowana przez Kreml metoda sygnalizowania, że do pokoju Rosja nie dąży i żadnych warunków przyjmować nie zamierza.
Najwidoczniej treść meldunków (rozmijająca się z rzeczywistością, jak mówią eksperci wojskowi) wprawiła Putina w doskonały humor. Bo przy najbliższej styczności z kohortą obsługi medialnej dał upust swej militarnej ekscytacji. Zdaniem Putina, niepowodzeniom w „procesie pokojowym” winna jest Europa. Jeszcze trzy dni temu zapewniał, że gotów jest zapisać, iż Rosja nie ma żadnych agresywnych planów wobec Europy (http://labuszewska.blog.tygodnikpowszechny.pl/2025/11/30/rozmowy-podsluchy-przecieki/). A już wczoraj z uśmiechem głodnego węża wysyczał: państwa europejskie są „po stronie wojny” i nawet wtedy, gdy próbują wnieść zmiany w propozycje Białego Domu, liczą, że rozmowy zostaną zerwane. Bo Europa przedstawia propozycje, które są dla Rosji nie do przyjęcia, aby potem oskarżyć ją o czynienie przeszkód w rozmowach pokojowych.
Dalej było jeszcze bardziej bojowo. – Rosja nie zamierza walczyć z państwami europejskimi, ale jeśli Europa zacznie wojnę, to Rosja jest do niej gotowa „choćby już w tej chwili”. A to doprowadzi do sytuacji, w której nie będzie z kim osiągnąć porozumienia. Niemniej, jak dodał, Moskwa może się zgodzić na włączenie Europejczyków do negocjacji, „jeżeli powrócą na grunt rzeczywistości”. Zaznaczył jeszcze, że na Ukrainie Rosja walczy „metodą chirurgiczną” (cokolwiek miałoby to znaczyć), czym chciał zapewne dać do zrozumienia, że z Europą w razie wojny będzie walczyć nie skalpelem, a toporem. Być może taka wojownicza wypowiedź Putina związana jest nie tylko z chęcią zrobienia wrażenia na Amerykanach, ale jest też reakcją na sygnalizowane europejskie zamiary zrobienia użytku z zamrożonych rosyjskich zasobów, a może jest też wściekłą groźbą w związku z akcjami na rosyjską „flotę cieni” (jeśli Rosja nie będzie w stanie eksportować swojej „czarnej ropy”, objętej embargiem, to jej budżet wyraźnie na tym straci).
Gdy Putin w kuluarach forum „Rosja przyzywa” groził Europie, oczekującą na spotkanie amerykańską delegację zabawiał Kiriłł Dmitrijew. Zaprowadził Amerykanów do restauracji w centrum Moskwy i nakarmił pierożkami. To nie była pierwsza wspólna wycieczka Dmitrijewa i Witkoffa po Moskwie. Podczas poprzedniego pobytu amerykańskiej delegacji Dmitrijew powiódł Witkoffa do centrum „Zariadje” – wielkiego kompleksu rozrywkowego i galerii handlowej w pobliżu Kremla. Obserwatorzy uznali to za aluzję do ich wieloletnich powiązań biznesowych – według dziennikarki Anastasii Kirilenko „Zariadje” budowali partnerzy Witkoffa Diller Scofidio + Renfro. Wygranie przetargu ułatwił im Kiriłł Dmitrijew (więcej szczegółów o powiązaniach biznesowych: https://www.forumfreerussia.org/articles/opinions/2025-11-26/prosto-prodalis).
Po pięciogodzinnych rozmowach na Kremlu nie wydano żadnego oficjalnego komunikatu. Z półsłówek w wypowiedziach uczestników i komentatorów można się domyślić, że Kreml ustawił mur z żądań nie do spełnienia. Są to m.in. żądania dotyczące terytoriów. To jedna z zasłon dymnych stosowanych przez rosyjską dyplomację. Bo jednocześnie na drugim fortepianie wygrywana jest znana melodia: Rosja nie jest gotowa do żadnych ustępstw (z takim komunikatem na kilka dni przed rozmowami wystąpił wiceminister spraw zagranicznych Siergiej Riabkow – https://www.interfax.ru/russia/1060018).
„Celem Putina [w rozmowach] było przekazanie – bez pośredników – prezydentowi USA, gdzie Rosja widzi „czerwone linie”. W myśl tych założeń Waszyngton powinien teraz wywrzeć nacisk na Kijów. Putin spodziewa się, że ten sygnał zmieni pozycję Trumpa” – oceniła politolożka Tatiana Stanowaja.
Coś na rzeczy jest, bo Witkoff z Kushnerem polecieli z Moskwy prosto do Waszyngtonu, choć wcześniej informowano, że zatrzymają się jeszcze w Europie, aby porozmawiać z prezydentem Ukrainy Wołodymyrem Zełenskim.
